دنده پیچ

در پیچ و مهره ها،دنده پیچ یک ساختار مارپیچی است که برای تبدیل حرکت چرخشی به خطی استفاده می شود.یک دنده ی پیچ به شکل نخ میباشد که به دور استوانه یا مخروط به شکل مارپیچ پیچیده می شود.نخ یا رزوه های پیچ به چند شکل هندسی تولید می شود.(مثلث -مربع -ذوزنقه -نیم دایره و…)

پیچ در زبان انگلیسی با دو نام bolt و screw شناخته می شود،این اختلاف در نام گذاری پیچ به زبان انگلیسی وجود دارد ولی عموما bolt به پیچ هایی گفته می شود که از سوراخی عبور میکند واز طرف دیگر با مهره بسته می شود ودراتصالات فلزات پر کاربرد هستند.

screw نیز به پیچ هایی گفته می شود که به صورت خودکار بر محل اتصال بسته می شوندو در صنعت چوب وپلاستیک پر کاربرد می باشند.

به قسمت آچارخور یا سر پیچ در اصطلاح گل پیچ گفته می شود. بر این اساس انواع گوناگونی از پیچ نظیر سر شش گوش، استاد بولت، آلن، هرز گرد، سر مته ای، اتاقی، استوانه ای، سر خزینه، خروسکی، چوب، ام دی اف، سر چهار گوش و غیره وجود دارد.

سه نمونه از آچارهایی که به گل پیچ های مختلف میخورند را برای شما در تصاویر زیر به نمایش گذاشتیم.

یکی از انواع پرکاربرد پیچها پیچ متری می‌باشد که در واقع میلگردی تمام رزوه و فاقد گل است و در صنایع گوناگون مورد استفاده قرار می‌گیرد. ابعاد این پیچ‌ها از چند سانتی‌متر تا چند متر (حداکثر ۶متر) می‌تواند باشد و در گریدها و پوشش‌های مختلف با توجه به استانداردهای جهانی موجود قابل تولید می‌باشند.

در بیشتر پیچ ها،سر نخ پیچ به گونه ای انتخاب می شود که اصطحکاک برای جلوگیری از تبدیل حرکت خطی به چرخش کافی داشته باشد،به این معنی که،به  پیچ حتی اگر نیروی خطی اعمال شود،لیز نمی خورد،تا زمانی که نیروی چرخشی خارجی وجود نداشته باشد.این ویژگی در اکثر قریب به اتفاق پیچ ها ورزوه های آن ضروری است.

در ادامه برای آشنایی با ابزاری به نام پیچ میخوانید:
۱.کاربرد
۲.جنسیت
۳.جهت
۴.استانداردها
۵.روش تولید
۶.تاریخچه
^{۷.منابع}

پیچ وکاربردش:

رزوه های پیچ ویا خوده پیچ دارای کاربرد های متنوع هستند:

اتصال دهنده هایی مانند پیچ ​​های چوبی ، پیچ پلاستیکی ، پیچ ماشین

اتصال لوله ها و شیلنگ های رزوه ای به یکدیگر و به درب ها و اتصالات

حرکت اشیا به صورت خطی با تبدیل حرکت چرخشی به حرکت خطی ، مانند پیچ ​​سر جک

مانند یک میکرومتر اندازه گیری با همبستگی حرکت خطی به حرکت چرخشی (و همزمان تقویت آن) و…

در همه این موارد ، نخ پیچ دارای دو عملکرد اصلی است:

۱.حرکت چرخشی را به حرکت خطی تبدیل می کند.

۲.از حرکت خطی بدون چرخش مربوطه جلوگیری می کند.

جنسیت پیچ ها:

اصولا اتصالات دارای جنسیت می باشند و پیچ نیز دارای جنسیت در اتصال می باشند.هرجفت رزوه همسان در پیچ را میتوان نرو ماده توصیف کرد؛ به عنوان مثال، یک پیچ دارای رزوه  نر است،در حالی که سوراخ تطبیق آن(چه در مهره و چه در لایه زیرین)دارای دنده ماده است. به این خاصیت جنسیت گفته می شود.

جهت پیچ ومهره:

مارپیچ یک پیچ می تواند در دو جهت ممکن پیچیده شود، که به عنوان دست شناخته می شود.جهت بیشتر رشته ها به گونه ای است که وقتی شروع رزوه در جهت عقربه های ساعت چرخانده می شود و از بیننده دور می شود،راست دست یا راست گرد زیرا از قانون گرفتن دست راست پیروی می کند. رزوه هایی که در جهت مخالف عقربه های ساعت قرار دارند به چپ دست یا چپ گرد معروف می باشند.

اصولا پیچ ها به صورت پیشفرض ومطابق قرارداد های رایج،راست گرد ساخته می شوندواکثر قطعات و اتصالات رزوه دار دارای مارپیچ راست گرد هستند.

پیچ های چپ گرد یا چپ دست در مواقعی که چرخش یک شافت باعث می شود،یک مهره راست دست معمولی شل شود ،استفاده می شوند.

در چرخ های خودرو ودر بعضی اتصالات گازرسانی برای جلوگیری از اشتباه در اتصال های خطرناک،به عنوان مثال:در جوشکاری گاز،منبع گاز قابل اشتعال از رزوه های چپ دستی استفاده می کنند،در حالی که در صورت وجود اکسیژن رسانی،دارای یک نخ معمولی است.

استانداردهای پیچ ومهره:

پیچ های اینچی:

قانون شمارش دنده ها در پیچ های اینچی به این گونه است که میگویند چه تعداد رزوه پیچ در یک اینچ وجود دارد واستاندارد و واحد شناسایی پیچ های اینچی به این روش می باشد.به طور مثال:(M10-1.4-28 این نوع پیچ دارای ۲۸ دنده یا همان رزوه در ۱.۴ اینچ از طول یک پیچ می باشد ونوع پیچ M10 است.)

پیچ های متریک:

قانون شمارش دنده ها در این نوع پیچ ها با نام گام مشخص شده،حال گام چگونه بیان میشود؛اگر به یک پیچ از نمای کناری نگاه کنیم به طوری که ما چندین مثلث برروی استوانه بدنه پیچ ببینیم،به فاصله بین نوک مثلث اول تا نوک مثلث دوم گام پیچ در پیچ های متریک گفته می شود.

روش تولید رزوه های پیچ ومهره:

۱.ریخته گری:

در سال های اولیه تولید این ابزارها(درادامه تاریخچه پیدایش پیچ ها را میخوانید) اصلی ترین روش تولید به شکل ریخته گری بوده که اگر به سطح کارهای صنعتی نیم نگاهی بیاندازیم دارای رزوه ها مسلما دارای کیفیت خوبی نبوده اند وبه مرور با پیشرفت و جاافتادگی استفاده از این ابزارها میتوان توقع کیفیت نیز داشت.

۲.استفاده از ابزار های دنده زنی:

در ادامه پیشرفت صنعت و نیز حوزه ی ابزار های اتصال(پیچ ومهره)،تولیدکنندگان به فکر تولید ابزارهایی برای ایجاد دنده یا همان رزوه های پیچ ومهره افتادند.

ازجمله ابزارها برای دنده زنی جنسیت ماده دنده ها یا همان مهره ها از ابزاری به نام قلاویز و نوعی اینسرت(الماس)دنده زنی استفاده می شود.

برای دنده زنی جنسیت نر رزوه ها از ابزاری به نام حدیده وبه صورت مشابه جنسیت ماده نوعی اینسرت(الماس) دنده زنی استفاده می شود.

تاریخچه پیچ ومهره:

به نظر می رسد که مفهوم پیچ و رزوه های پیچ ابتدا برای ارشمیدس رخ داده است ، که به طور خلاصه مارپیچ ها را نوشت و همچنین چندین دستگاه ساده را با استفاده از اصل پیچ طراحی کرد.

لئوناردو داوینچی اصل پیچ را درک کرد ، و نقاشی هایی را نشان داد که چگونه می توان نخ ها را با ماشین برش داد.

در سالهای ۱۵۰۰ ، پیچها در ساعتهای آلمانی ظاهر می شدند و از آنها برای بستن زره پوش استفاده می شد.در سال ۱۵۶۹ بسون ماشین تراش پیچ را اختراع کرد، اما این روش کششی پیدا نکرد و ساخت پیچ ها به طور عمده با دست تا ۱۵۰ سال دیگر ادامه یافت. در دهه ۱۸۰۰ ، تولید پیچ ​​در انگلستان در طی انقلاب صنعتی آغاز شد.

در این زمانها چیزی به عنوان استاندارد سازی وجود نداشت. پیچ و مهره های ساخته شده توسط یک سازنده متناسب با مهره های تولید کننده دیگر نبود.

تاریخچه پیچ ومهره در ایران:

قدمت پیچ و مهره در ایران نزدیک به یک قرن می‌باشد ولی از سال۱۳۲۰ رسمیت پیدا کرده‌است.از جمله بنیان‌گذاران صنف پیچ و مهره در ایران می‌توان به آقای ابوالفتاح اعتصامی اشاره نمود که نسبتی هم با شاعره پر آوازه ایران خانم پروین اعتصامی داشته و نزدیک به ۷۰ سال پیش در این صنف فعالیت داشتند و خدمات بسیار شایانی هم از خود به جای گذاشتند.

اولین بار در سال ۱۳۳۳ دستگاه‌های تولید پیچ و مهره توسط شخصی به نام آقای ارجمند وارد ایران شد.در آن زمان پیچ ومهره به صورت پرسی و پرچ تولید می‌شدو با این کیفیتی که الان در بازار موجود است وجود نداشت.

قبل از تشکیل اتحادیه‌ها ابتدا پیچ و مهره، یراق آلات و ابزار با هم به صورت صنف همگن فعالیت می‌کردند تا اینکه در سال ۱۳۵۱ با تشکیل اتحادیه ابزار، پیچ و مهره هم زیر مجموعه اتحادیه ابزار قرار گرفت.

در ابتدای انقلاب اسلامی مجموعه۳۰–۲۵ واحد صنفی وجود داشت که در سال ۱۳۸۵ با تشکیل اتحادیه پیچ و مهره این رقم به ۳۰۰ واحد صنفی رسید و امروز نزدیک به ۸۰۰ واحد صنفی در تهران وجود دارد که تحت پوشش اتحادیه مذکور در توزیع این کالای حیاتی نقش بسزایی دارند.

^{_{منابع ما پیچ ومهره:}}

ویکی پدیا انگلیسی
ویکی پدیا فارسی